Η βαρρόα είναι η πιο γνωστός και επικίνδυνος εχθρός των μελισσών. Διαβάστε όλους απαραίτητους μελισσοκομικούς χειρισμούς για να την καταπολεμίσετε αποτελεσματικά το χειμώνα, καθώς και μία νέα μέθοδο που μπορεί να εφαρμοστεί το καλοκαίρι, μετά τον τρύγο!

 

Βαρρόα σε μέλισσα

Το γνωστό στους μελισσοκόμους «τσιμπούρι», δεν είναι άλλο από το άκαρι βαρρόα (Varroa destructor). Η ιδιομορφία στο βιολογικό του κύκλο είναι ό,τι πολλαπλασιάζεται αποκλειστικά στα κλειστά κελιά του γόνου, και ιδιαίτερα σε αυτά των κηφήνων. Τα κηφηνοκελιά, ως γνωστόν, είναι μεγαλύτερα και παραμένουν περισσότερες μέρες σφραγισμένα, έτσι το άκαρι βρίσκει εκεί σίγουρο καταφύγιο για να ολοκληρώσει τον κύκλο του. Η βαρρόα παρασιτεί για κάποιο διάστημα τις ακμαίες μέλισσες, με τις οποίες μεταδίδεται με την λεηλασία και παραπλάνηση. Λόγω της αυξημένης πυκνότητας μελισσιών στην Ελλάδα, πρακτικά ο κίνδυνος της βαρρόα υπάρχει παντού!

 Η αντιμετώπιση της ασθένειας δεν είναι εύκολη υπόθεση, αφού το άκαρι προστατεύεται καλά στα σφραγισμένα κελιά του γόνου. Κάθε μελισσοκομικός χειρισμός που αναφέρουμε παρακάτω πρέπει να γίνεται την εποχή που τα μελίσσια έχουν καθόλου ή ελάχιστο γόνο, δηλαδή αρχές χειμώνα, νωρίς την άνοιξη, ή καλοκαίρι μετά τους τρύγους.

Βαρρόα σε γόνο μελισσών

Βαρρόα σε γόνο μελισσών (φωτο: Kostas Koutsoukos)

1. Κινητές βάσεις κυψέλης με σίτα αερισμού.

Από τη φύση τους οι μέλισσες έχουν την τάση να καθαρίζουν η μία την άλλη, γνωστή ως «εξυγιαντική συμπεριφορά». Έτσι, μόνο και μόνο η χρήση κινητών βάσεων με αερισμό , βοηθά στην αφαίρεση καθημερινώς 5-10% των ακάρεων που βρίσκονται πάνω στις μέλισσες της κυψέλης. Τα ακάρεα πέφτουν στον πυθμένα, και περνώντας τη σίτα, δεν μπορούν να ξαναανέβουν και να προσβάλλουν τις μέλισσες.

Η χρήση κινητών βάσεων με σίτα αποτελεί σημαντικό παράγοντα επιτυχίας όλων των παρακάτω μεθόδων.

2. Επίπαση με άχνη ζάχαρη (απαιτούνται κινητές βάσεις με σίτα)

Για να ενταθεί η εξυγιαντική συμπεριφορά των εργατριών που αναφέραμε παραπάνω, μπορούμε να κάνουμε επίπαση με άχνη ζάχαρη. Οι μέλισσες καθαρίζουν τις υπόλοιπες από την άχνη, απομακρύνοντας συγχρόνως τη βαρρόα. Όταν η εφαρμοφή γίνει σωστά, η αποτελεσματικότητα μπορεί να φτάσει το 30%.

3.Οξαλικό οξύ (χειμώνας, συνήθως Δεκέμβριο-Φεβρουάριο)

Η εφαρμογή οξαλικού οξέως είναι πολύ αποτελεσματική, όταν αυτή γίνει σωστά και με ακρίβεια. Επειδή το οξαλικό οξύ είναι ισχυρό χημικό, απαιτείται μεγάλη προσοχή στην παρασκευή και εφαρμογή.

Δοσολογία:
1 λίτρο νερό
1 κιλό ζάχαρη
58.5 γρ  διένυδρο οξαλικό οξύ  (καθαρότητα >99%)
Το διάλυμα αυτό, μόλις το παρασκευάσουμε, το χορηγούμε την ίδια μέρα στα μελίσσια, με δοσολογία 5ml ανάμεσα από κάθε 2 πλαίσια.

Προσοχή: η θερμοκρασία περιβάλλοντος να είναι από 3 μέχρι 10 βαθμούς Κελσίου, και το μελίσσι να μην έχει γόνο.

Για την εφαρμογή χρησιμοποιούμε την  ειδική συσκευή ενστάλλαξης  οξαλικού οξέως, που μας προσφέρει:
– απόλυτη ακρίβεια στις δοσολογίες
– σταθερότητα στους χειρισμούς
– ευκολία αφού διαθέτει φιάλη 1 λίτρου, που αρκεί για 60-70 μελίσσια

4. Θυμόλη κρυσταλλική (εφαρμογή με θερμοκρασία 15-23 βαθμών Κελσίου)

Α. 4 γρ Κρυσταλλική θυμόλη σε πιατάκι πάνω από τα πλαίσια, καλυμένο με ένα τούλι (για να μην ακουμπούν οι μέλισσες).
Αφήνουμε τη θυμόλη στο μελίσσι μέχρι να εξατμηστεί τελείως

Β. 150 γρ θυμόλης και 150 γρ οινόπνευμα
Ανάδευση και από το διάλυμα παίρνουμε 8ml τα οποία βάζουμε σε 2 κομμάτια wettex (από 4ml σε κάθε χαρτάκι) πάνω από τα πλαίσια
Επαναλαμβάνω κάθε 7 μέρες, συνολικά 3 εφαρμογές

5. Θυμόλη κρυσταλλική με άχνη ζάχαρη (ΝΕΑ ΜΕΘΟΔΟΣ – καλοκαίρι, σε θερμοκρασίες πάνω από 25 βαθμούς Κελσίου)

Στο πρόσφατο Πανελλήνιο Μελισσοκομικό Συνέδριο στην Αθήνα παρουσιάστηκε από τους ερευνητές του ΑΠΘ (Τμήμα Μελισσοκομίας) μία νέα ιδιαίτερη αποτελεσματική μέθοδος καταπολέμισης. Τα πλεονεκτήματά της είναι ότι είναι πολύ οικονομική, εύκολη στην εφαρμογή, και το κυριότερο: μπορεί να εφασμοστεί το καλοκαίρι, όπου η χρήση βιολογικών σκευασμάτων θεωρούνταν απαγορευτική λόγω των υψηλών θερμοκρασιών.

Άχνη ζάχαρη για τη βαρρόα

Άχνη ζάχαρη για τη βαρρόα (φωτο: Kostas Koutsoukos)

Δοσολογίες:    3 εώς 5 γρ κρυσταλλική θυμόλη
1 κιλό άχνη ζάχαρη

Παρασκευή: διαλύουμε καλά τη θυμόλη σε γουδί και την αναμιγνύουμε με την άχνη ζάχαρη

Εφαρμογή: επίπαση του μίγματος πάνω από τα πλαίσια, με προσοχή να «σκονιστούν» όσο περισσότερες μέλισσες. Χρησιμοποιούμε 3γρ μίγματος ανά πλαίσιο (30γρ σε δεκάρι μελίσσι)

 

Πηγή: www.melissopolis.com